बीउ उत्पादन क्षमता विस्तार

दुई वर्षे आयोजनाको कुल बजेट रु पाँच करोड ४३ लाख रहेकोमा रु एक करोड ५७ लाख आयोजनाबाट अनुदान स्वरुप प्राप्त भएको बताइएको छ । बाँकी बजेट रकम कम्पनी स्वयम्ले व्यहोर्ने बताइएको छ । परियोजना लागू भएपछि कम्पनीले कृषक समूह, सहकारी संस्था र व्यक्तिगत कृषकलाईसमेत विभिन्न बालीको बीउ खेती उत्पादन, प्रशोधन, भण्डारनलगायतका विषयमा तालिम दिने लक्ष्य पनि राखेको छ । “उन्नत् बीउको आयात प्रतिस्थापन गरी निर्यात प्रबद्र्धन गर्नु कम्पनीको मुख्य लक्ष्य रहेको छ” ढकालले भने,—“कृषकको माग अनुसार बढी उत्पादन दिने हाईब्रिड बीउको उत्पादन गर्ने लक्ष्य कम्पनीको हो ।” कम्पनीले हालसम्म धान, गहँु, मकै र मसुरोको उन्नत् बीउ उत्पादन गरी बिक्रीवितरण गर्दै आएकोमा परियोजना लागू भएसँगै तरकारी बालीको बीउ समेतको उत्पादन र बजारीकरण गर्न लागेको छ ।
नेपालमा जनसङ्ख्या वृद्धि र जग्गाको खण्डिकरण हुँदै गएको परिपे्रक्ष्यमा कृषि उत्पादकत्व वृद्धि गर्न बिज वृद्धि कार्यक्रमको आवश्यकता टड्कारो रुपमा देखिएको कृषि प्राविधिक बताउँछन् । कृषि प्रविधिकका अनुसार स्थानीय जातको बीउ प्रयोग गर्दा हुने उत्पादकत्वको तुलनामा उन्नत् जातको बीउ प्रयोग गर्दा २० देखि २५ प्रतिशतले उत्पादकत्व वृद्धि हुने गर्दछ । सरकारले आगामी सन् २०२५ सम्ममा ‘सबैका लागि उन्नत् बीऊ’ (सिड भिजन २०२५) को लक्ष्य राखेको छ । नेपालमा हाल उन्नत् बीउको प्रतिस्थापन दर १० देखि १२ प्रतिशत मात्रै रहेकोमा ‘सिड भिजन २०२५’ सम्म प्रतिस्थापन दर २० देखि २५ प्रतिशत पुरयाउने लक्ष्य लिइएको छ ।