आइतवार, जेष्ठ ६, २०८१

बागमती सफाई अभियान (महाकुम्भमेला)

सानु छदाँ हामी, खेल्न जान्थ्यौं पशुपती,
हजुरबा, र हजुरआमा सँगै लागि पछी ।
पानी सफा–कञ्चन थियो, कति पिइयो कती,
ननुहाइ फर्किएनौं हामी, कति नुहाइयो कती ।

बागमतीको कञ्चन पानी, शिवजीको साथी,
अंजुली र अर्घले, जल चढाइयो कती ।
एकादशी, शिवरात्री, पौडी खेल्ने साथी,
घरमा आउँथ्यो बोलाउन, जाउँन बागमती ।

विस्तारै यही बागमती, दुषित बन्दै गयो,
कञ्चन पानी ढल मिसाउँदा, प्रदुषित भयो ।
नुहाउँदा, खेल्दा, घाउ, खटीरा आउने भयो,
सफा पानी हेर्दा हेर्दे फोहोर बन्दै गयो ।

मृत्यू पछि सुताई दिने मुक्ती ढुङ्गामा,
यही पानीले जल दिँदा, कहाँ पुगिन्छ कहाँ ?
चौरासी जुँनी सम्म, घाउ खटीरा हुन्छ,
मृत्यू पछि पनी छिः छिः र दुर दुर बढ्छ ।
खोलाको दुबै तिर, ढल हाल्ने पो हो की ?
खोला मुनी, माथीबाट, निकास दिने हो की ?
सडक पेटी दायाँ, बाँया, मुनीबाट हो की ?
ठाँउ ठाँउमा सेफ्टी ट्याङ्की, बनाउने पो हो की ?

सरकारको मुख मात्र, ताक्न हुँदै हुन्न,
सामुहिक समस्या हो, एक्लै हुँदै हुन्न ।
गाँउ, घर, टोल सबैले, ढिला गर्न हुन्न ,
कति वस्ने चुप लागि, अब बस्नै हुन्न ।

बागमती, विष्णुमती कँही, फोहर मिस्नै हुन्न,
अपराधी कार्य यस्तो, गर्न छुट दिन हुन्न ।
हाम्रो पुस्ता खुबै रोयो, अर्काे रुनु हुन,
यहि ढलले गर्दा, ठूलो विपद् आउन हुन्न ।
बागमती सफा भइरहेछ, यसकै मुहानबाट ,
यही सफाइ अभियान, सहयोग सबबाट ।
निजामती, आर्मी, पुलिस अन्य संस्थाबाट,
तीन लाख मानीस गए, नछुटुन कहिँबाट ।

मूख्य सचिवको अध्यक्षतामा, बनेको टोली नयाँ,
जोस, जाँगर, सक्रियता, शैली रहेछ नयाँ ।
लाखौ जनता सफाइमा उत्रे, मिठो रहेछ बोली,
बिदेशी पाहुना, कलाकार, नेता, पुगे युवा टोली ।

सयौं हप्ता हाम्रो लागि, गर्व हुन्छ पक्का,
लाखौं मानीस बागमतीमा, फोहोर टिप्न जम्मा ।
सुन्दरीजलबाट सुन्दरीघाट, हुदैँन नी खाली,
२७ सै कि.मी साङ्लो बनी, बज्ने छनी ताली ।

७ खण्डमा विभाजन हुन्छ, छुट्नै हुन्न अब,
एकहत्तर चैत्र अठाइस, इतिहास बन्छ अब ।
४ लाख टन फोहोर झिकियो, बाँकी छ अझै,
३ लाख मानीस पुगे, तपाई जानुहोस आजै ।

सयांै हप्तामा बागमती, नुहाउन योग्य हुन्छ,
नभएका ठाउमा फेरी, सफा गर्नु पर्छ ।
वातावरण सफा हुन्छ, आयु हाम्रो बढ्छ,
औषधी र उपचारको, खर्च बचत हुन्छ ।

किन्नुहोस आजै १ जोर बुट, मास्क, पञ्जा,
फेरी फेरी प्रयोग हुन्छ, अन्य काम गर्दा ।
सयांै हप्ते बागमती, महाकुम्भमेला,
यस्तो सफाई महाअभियान नछुटाउनु होला ।

– ध्रुव प्रसाद गजुरेल

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत्र २७, २०७१